[PDF] Chia sẻ Giáo trình Mạng không dây FULL

Mạng không dây (Wireless Network) là công nghệ truyền tải dữ liệu mà không cần cáp kết nối vật lý, cho phép các thiết bị liên lạc với nhau thông qua sóng vô tuyến. Đây là nền tảng quan trọng trong thời đại công nghệ số, được ứng dụng rộng rãi trong gia đình, doanh nghiệp và hệ thống viễn thông.

Lịch sử và sự phát triển của mạng không dây

Mạng không dây có lịch sử phát triển lâu đời, bắt nguồn từ công nghệ vô tuyến. Qua các giai đoạn phát triển, mạng không dây đã được cải tiến mạnh mẽ với các tiêu chuẩn Wi-Fi, Bluetooth, LTE và 5G. Sự phát triển này giúp nâng cao tốc độ truyền dữ liệu, độ ổn định và khả năng bảo mật.

Các loại mạng không dây phổ biến

WLAN (Wireless Local Area Network)

Mạng WLAN sử dụng công nghệ Wi-Fi để kết nối các thiết bị trong một phạm vi nhất định, thường là trong gia đình hoặc văn phòng. Các điểm truy cập (Access Points – AP) đóng vai trò trung gian kết nối các thiết bị với nhau và với internet.

WPAN (Wireless Personal Area Network)

WPAN là mạng không dây tầm ngắn, bao gồm các công nghệ như Bluetooth, Zigbee và NFC, giúp kết nối các thiết bị cá nhân như điện thoại, tai nghe, đồng hồ thông minh.

WMAN (Wireless Metropolitan Area Network)

WMAN là mạng không dây đô thị, sử dụng công nghệ như WiMAX để cung cấp kết nối internet tốc độ cao cho khu vực rộng lớn như thành phố.

WWAN (Wireless Wide Area Network)

WWAN là mạng diện rộng không dây, sử dụng công nghệ di động như 3G, 4G, 5G để cung cấp truy cập internet trên phạm vi toàn cầu.

Cấu trúc và nguyên lý hoạt động của mạng không dây

Mạng không dây hoạt động dựa trên nguyên lý truyền dữ liệu qua sóng vô tuyến. Một hệ thống mạng không dây thường bao gồm:

• Thiết bị phát sóng (Access Point, Router, Modem)
• Thiết bị thu sóng (Laptop, Smartphone, IoT Devices)
• Giao thức truyền dữ liệu (802.11a/b/g/n/ac/ax, Bluetooth, LTE, 5G)

Mạng không dây hoạt động theo mô hình client-server hoặc peer-to-peer, trong đó thiết bị phát sóng đóng vai trò trung gian để truyền dữ liệu đến các thiết bị thu.

Ưu điểm và nhược điểm của mạng không dây

Ưu điểm

• Tính linh hoạt cao: Không cần cáp kết nối, dễ dàng mở rộng mạng.
• Di động tiện lợi: Người dùng có thể kết nối từ bất cứ đâu trong phạm vi phủ sóng.
• Dễ dàng triển khai: Thiết lập nhanh chóng mà không cần hệ thống dây phức tạp.

Nhược điểm

• Tốc độ và độ ổn định thấp hơn mạng có dây
• Dễ bị nhiễu sóng từ các thiết bị khác
• Nguy cơ bảo mật cao hơn do tín hiệu có thể bị đánh chặn

Các tiêu chuẩn mạng không dây phổ biến

Wi-Fi (IEEE 802.11)

Wi-Fi là công nghệ phổ biến nhất cho mạng WLAN, với các chuẩn:

• 802.11a/b/g: Các phiên bản đầu tiên với tốc độ tối đa 54Mbps.
• 802.11n: Cải thiện tốc độ lên tới 600Mbps.
• 802.11ac (Wi-Fi 5): Tốc độ lên đến 1Gbps, hoạt động trên băng tần 5GHz.
• 802.11ax (Wi-Fi 6): Hiệu suất cao hơn, hỗ trợ nhiều thiết bị đồng thời.

Bluetooth

Bluetooth là công nghệ WPAN, thường dùng để truyền dữ liệu giữa các thiết bị trong phạm vi ngắn.

4G/5G

Công nghệ mạng di động thế hệ mới giúp truyền tải dữ liệu với tốc độ cao, hỗ trợ ứng dụng IoT và AI.

Bảo mật mạng không dây

Mạng không dây có nguy cơ bị tấn công cao nếu không được bảo vệ đúng cách. Một số biện pháp bảo mật quan trọng:

• Sử dụng mã hóa WPA2/WPA3 để bảo vệ mạng Wi-Fi
• Ẩn SSID để hạn chế thiết bị không mong muốn kết nối
• Sử dụng VPN khi kết nối mạng công cộng
• Cấu hình tường lửa và kiểm soát truy cập thiết bị

Ứng dụng của mạng không dây trong thực tế

Mạng không dây được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như:

• Gia đình: Kết nối internet, truyền hình thông minh, hệ thống smarthome.
• Doanh nghiệp: Quản lý mạng nội bộ, giám sát từ xa, họp trực tuyến.
• Giáo dục: Hỗ trợ học trực tuyến, truy cập tài liệu mọi lúc mọi nơi.
• Y tế: Hệ thống theo dõi sức khỏe từ xa, bệnh viện thông minh.
• Giao thông: Hỗ trợ GPS, xe tự hành, hệ thống thanh toán không dây.

Tài liệu giáo trình mạng không dây

• Giáo trình mạng không dây – Giới thiệu chi tiết về mạng không dây.
• Thực hành về Mạng không daya
• Mạng không dây Lora cho ứng dụng IoT tầm xa
• Wireless Security
• WLAN – Radius Server
• Mạng không dây – Khoa CNTT

Tải giáo trình mạng không dây miễn phí

Bạn có thể tải tài liệu đầy đủ tại đây (Google Drive).

Kết luận

Mạng không dây đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Việc hiểu rõ về công nghệ, tiêu chuẩn và bảo mật sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của mạng không dây trong công việc và cuộc sống.