Bạn có nhận thấy rằng menu dọc đang dần trở thành một xu hướng thiết kế website hiện đại không? Nó không chỉ giúp giao diện trang web của bạn trông gọn gàng, độc đáo mà còn cải thiện đáng kể trải nghiệm của người dùng, đặc biệt là trên các thiết bị di động. Tuy nhiên, một vấn đề phổ biến là nhiều người dùng WordPress, có thể là cả bạn, vẫn còn loay hoay chưa biết cách tạo một menu dọc đúng chuẩn hoặc làm thế nào để tối ưu hóa nó cho phù hợp với giao diện hiện tại. Đừng lo lắng, bài viết này chính là giải pháp dành cho bạn. Chúng ta sẽ cùng nhau đi qua từng bước chi tiết, từ cách đơn giản nhất là sử dụng plugin cho đến phương pháp tùy biến sâu hơn bằng code. Hãy cùng khám phá cách tạo ra một menu dọc chuyên nghiệp và hiệu quả nhé!
Tìm hiểu về menu dọc và lợi ích trong giao diện website
Trước khi bắt tay vào thực hiện, việc hiểu rõ bản chất và lợi ích của menu dọc sẽ giúp bạn có một cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định thiết kế đúng đắn hơn cho website của mình.
Menu dọc là gì?
Về cơ bản, menu dọc (Vertical Menu) là một thanh điều hướng được bố trí theo chiều dọc, thường nằm ở bên trái hoặc bên phải của trang web. Đây là một sự thay thế cho menu ngang (Horizontal Menu) truyền thống mà chúng ta thường thấy ở đầu trang.
Sự khác biệt chính giữa hai loại menu này nằm ở cách chúng trình bày thông tin. Trong khi menu ngang dàn trải các mục theo chiều rộng của trang, menu dọc lại xếp chồng chúng lên nhau. Điều này tạo ra một luồng thị giác khác biệt và ảnh hưởng trực tiếp đến cách người dùng tương tác với website của bạn.
Lợi ích của menu dọc trong thiết kế web
Vậy tại sao bạn nên cân nhắc sử dụng menu dọc? Câu trả lời nằm ở những lợi ích vượt trội mà nó mang lại, đặc biệt trong bối cảnh thiết kế web hiện đại.
- Tiết kiệm không gian chiều ngang: Đây là ưu điểm lớn nhất. Bằng cách chuyển thanh điều hướng sang một bên, bạn giải phóng được một khoảng không gian quý giá ở đầu trang. Không gian này có thể được tận dụng để hiển thị logo lớn hơn, một thông điệp chào mừng ấn tượng hoặc các yếu tố kêu gọi hành động (Call-to-action) quan trọng.
- Tăng khả năng hiển thị đa cấp menu: Nếu website của bạn có cấu trúc phức tạp với nhiều danh mục và trang con, menu dọc là một lựa chọn tuyệt vời. Nó cho phép bạn hiển thị các menu con (sub-menu) một cách rõ ràng và trực quan hơn nhiều so với menu ngang, vốn thường bị giới hạn về không gian và dễ gây rối khi có quá nhiều cấp. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách sắp xếp menu theo Category là gì trong WordPress để tổ chức menu hiệu quả hơn.
- Hỗ trợ người dùng dễ dàng thao tác: Menu dọc đặc biệt thân thiện với người dùng. Các mục được xếp chồng lên nhau giúp mắt dễ dàng quét từ trên xuống dưới, một hành vi đọc tự nhiên. Điều này cũng giúp việc điều hướng trên các thiết-bị-khác-nhau trở nên nhất quán và dễ dàng hơn, từ máy tính để bàn đến máy tính bảng và điện thoại di động.
Hướng dẫn tạo menu dọc trong WordPress bằng plugin
Đối với những ai không chuyên về code hoặc muốn một giải pháp nhanh chóng, hiệu quả, sử dụng plugin là cách tiếp cận lý tưởng nhất. WordPress cài đặt plugin giúp bạn mở rộng tính năng tạo menu dọc chỉ với vài cú nhấp chuột.
Các plugin phổ biến hỗ trợ tạo menu dọc
Thị trường có rất nhiều plugin, nhưng đây là ba cái tên nổi bật và được tin dùng nhiều nhất mà bạn có thể tham khảo:
- Max Mega Menu: Đây là một plugin cực kỳ mạnh mẽ, cho phép bạn biến bất kỳ menu nào thành một mega menu đa năng. Nó hỗ trợ cả menu dọc và cung cấp vô số tùy chọn tùy chỉnh.
- Ưu điểm: Rất nhiều tính năng, tùy biến sâu, hỗ trợ tốt menu đa cấp.
- Nhược điểm: Có thể hơi phức tạp cho người mới bắt đầu vì có quá nhiều cài đặt.
- WP Vertical Menu: Như tên gọi, plugin này chuyên dụng cho việc tạo menu dọc. Nó tập trung vào sự đơn giản và dễ sử dụng.
- Ưu điểm: Dễ cài đặt, nhẹ, tập trung đúng vào chức năng tạo menu dọc.
- Nhược điểm: Ít tùy chọn nâng cao hơn so với các plugin đa năng khác.
- Elementor Pro: Nếu bạn đang sử dụng trình tạo trang Elementor Pro, bạn đã có sẵn trong tay một công cụ tạo menu dọc mạnh mẽ thông qua widget “Nav Menu”.
- Ưu điểm: Tích hợp hoàn hảo với Elementor, tùy chỉnh trực quan bằng cách kéo thả.
- Nhược điểm: Yêu cầu phải có phiên bản Pro và chỉ hoạt động tốt trong hệ sinh thái Elementor.
Hướng dẫn cài đặt và cấu hình menu dọc bằng plugin
Chúng ta sẽ lấy ví dụ với plugin WP Vertical Menu để bạn dễ hình dung các bước thực hiện.
- Cài đặt plugin: Từ trang quản trị WordPress, bạn vào Plugins > Add New. Gõ “WP Vertical Menu” vào ô tìm kiếm, sau đó nhấn Install Now và Activate.
- Tạo menu của bạn: Nếu chưa có menu, hãy vào Appearance > Menus. Tạo một menu mới, đặt tên cho nó và thêm các trang, bài viết hoặc liên kết tùy chỉnh bạn muốn hiển thị. Đừng quên nhấn Save Menu. Bạn có thể tìm hiểu thêm về Thiết kế web WordPress để sử dụng menu hiệu quả.
- Thêm menu vào widget: Bây giờ, hãy đi tới Appearance > Widgets. Bạn sẽ thấy một widget mới có tên “Vertical Menu”. Kéo widget này vào khu vực sidebar (thanh bên) mà bạn muốn menu hiển thị, ví dụ như “Main Sidebar”.
- Thiết lập và tùy chỉnh: Trong cài đặt của widget, bạn có thể chọn menu đã tạo, đặt tiêu đề, và quan trọng nhất là tùy chỉnh giao diện. Plugin thường cho phép bạn thay đổi màu sắc, kích thước font chữ, thêm hiệu ứng khi di chuột và cấu hình cách các menu con mở rộng.
Sau khi cấu hình xong, hãy ra ngoài trang chủ để xem thành quả. Chỉ với vài bước đơn giản, bạn đã có một menu dọc hoạt động đầy đủ trên website của mình.
Cách chỉnh sửa code để tạo menu dọc tùy biến
Nếu bạn là người yêu thích sự kiểm soát tuyệt đối và muốn tạo ra một menu dọc độc nhất không đụng hàng, việc chỉnh sửa code là con đường dành cho bạn. Phương pháp này đòi hỏi một chút kiến thức về CSS và PHP, nhưng kết quả nhận lại hoàn toàn xứng đáng.
Lưu ý quan trọng: Trước khi chỉnh sửa bất kỳ file code nào của theme, hãy đảm bảo bạn đang sử dụng một Child Theme. Điều này sẽ giúp bạn giữ lại các tùy chỉnh của mình ngay cả khi theme gốc được cập nhật.
Sử dụng CSS cơ bản để tạo menu dọc
Về bản chất, menu của WordPress là một danh sách không có thứ tự (<ul>). Chúng ta có thể dùng CSS để biến đổi danh sách này từ dạng ngang thành dạng dọc.
Giả sử menu của bạn có class là .main-navigation. Bạn có thể thêm đoạn CSS sau vào phần Appearance > Customize > Additional CSS:
/* Biến menu chính thành dạng dọc */
.main-navigation ul {
list-style: none; /* Bỏ dấu chấm đầu dòng */
margin: 0;
padding: 0;
width: 250px; /* Đặt chiều rộng cho menu */
background-color: #f1f1f1; /* Màu nền cho menu */
}
.main-navigation li a {
display: block; /* Biến thẻ <a> thành block để chiếm hết chiều rộng */
color: #000;
padding: 8px 16px;
text-decoration: none;
}
/* Thay đổi màu khi di chuột qua */
.main-navigation li a:hover {
background-color: #555;
color: white;
}
Đoạn code trên là một ví dụ rất cơ bản. Bạn hoàn toàn có thể sáng tạo thêm với các thuộc tính CSS khác như flexbox để căn chỉnh, transition để tạo hiệu ứng chuyển động mượt mà.
Tùy chỉnh PHP hoặc template trong WordPress để hiển thị menu dọc
Đôi khi, bạn muốn hiển thị menu dọc ở một vị trí đặc biệt không phải là sidebar, ví dụ như một cột cố định bên trái trang. Lúc này, bạn cần can thiệp vào file template của theme.
Các file thường được chỉnh sửa là header.php (nếu menu ở đầu trang) hoặc sidebar.php. Tuy nhiên, cách tốt nhất là tạo một template tùy chỉnh. Bạn có thể sử dụng hàm wp_nav_menu() của WordPress để gọi menu ra vị trí mong muốn.
Ví dụ, trong file sidebar.php của child theme, bạn có thể thêm đoạn code sau:
<nav id="vertical-menu" class="custom-vertical-nav">
<?php
wp_nav_menu( array(
'theme_location' => 'my_vertical_menu', // Tên vị trí menu (cần đăng ký trong functions.php)
'container' => false,
'menu_class' => 'vertical-nav-ul'
) );
?>
</nav>
Sau đó, bạn sẽ dùng class .custom-vertical-nav hoặc .vertical-nav-ul để viết CSS tùy chỉnh như phần trên. Bằng cách này, bạn có thể tạo ra nhiều menu dọc khác nhau và đặt chúng ở bất kỳ đâu trên trang web.
Tối ưu hóa menu dọc để cải thiện trải nghiệm người dùng
Việc tạo ra một menu dọc chỉ là bước đầu tiên. Để nó thực sự hiệu quả, bạn cần phải tối ưu hóa để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng, đặc biệt là trên các thiết bị di động.
Tối ưu độ lớn và hiển thị trên thiết bị di động
Một menu dọc hoạt động tốt trên máy tính để bàn có thể trở nên cồng kềnh trên màn hình điện thoại. Đây là lúc thiết kế đáp ứng (responsive design) phát huy tác dụng.
Bạn cần đảm bảo menu của mình co giãn và hiển thị hợp lý trên mọi kích thước màn hình. Một kỹ thuật phổ biến là biến menu dọc thành một nút “hamburger” (biểu tượng 3 gạch ngang) trên di động. Khi người dùng nhấn vào nút này, menu sẽ trượt ra từ một bên hoặc xổ xuống.
Đối với các menu con, thay vì hiển thị ngay lập tức, hãy sử dụng hiệu ứng accordion. Nghĩa là các mục cha sẽ có một biểu tượng (như dấu cộng hoặc mũi tên), người dùng cần nhấn vào đó để mở rộng và xem các mục con. Điều này giúp menu trên di động trở nên cực kỳ gọn gàng và dễ điều hướng.
Tính năng hỗ trợ người dùng
Để nâng cao trải nghiệm, hãy cân nhắc thêm các tính năng nhỏ nhưng hữu ích vào menu của bạn.
- Thêm biểu tượng (icons): Việc đặt một biểu tượng nhỏ bên cạnh mỗi mục menu (ví dụ: hình ngôi nhà cho trang chủ, hình giỏ hàng cho trang cửa hàng) giúp người dùng nhận diện nhanh hơn mà không cần đọc hết văn bản. Bạn có thể sử dụng các thư viện như Font Awesome để dễ dàng thêm icon vào menu.
- Thêm tooltip: Khi người dùng di chuột qua một mục menu, một hộp thông tin nhỏ (tooltip) có thể xuất hiện để giải thích rõ hơn về nội dung của trang đó. Điều này đặc biệt hữu ích cho các thuật ngữ không quá phổ biến.
- Hiệu ứng chuyển động mượt mà: Sử dụng các thuộc tính CSS
transition để tạo ra hiệu ứng mượt mà khi người dùng di chuột qua, nhấn vào hoặc mở rộng menu con. Một hiệu ứng tinh tế có thể làm cho trang web của bạn trông chuyên nghiệp và hiện đại hơn rất nhiều. Bạn có thể tham khảo thêm hướng dẫn về Elementor pro để tăng cường tùy chỉnh giao diện.
Một số lưu ý khi thiết kế menu dọc phù hợp với giao diện website
Một menu dọc được thiết kế tốt sẽ hòa quyện với tổng thể website và nâng cao tính thẩm mỹ. Ngược lại, một thiết kế cẩu thả có thể phá vỡ bố cục và gây khó chịu cho người dùng.
Đảm bảo tính đồng nhất và phong cách thiết kế
Tính nhất quán là chìa khóa. Menu dọc của bạn phải là một phần của website, không phải là một yếu tố lạc lõng.
- Màu sắc và Font chữ: Hãy chắc chắn rằng màu nền, màu chữ, và font chữ của menu phù hợp với bộ nhận diện thương hiệu và phong cách chung của theme. Nếu website của bạn có phong cách tối giản, menu cũng nên được thiết kế đơn giản và tinh tế. Bạn có thể tham khảo các Theme WordPress phù hợp để tùy chỉnh menu.
- Vị trí hợp lý: Vị trí phổ biến nhất cho menu dọc là bên trái, vì nó phù hợp với thói quen đọc từ trái sang phải của đa số người dùng. Tuy nhiên, đặt bên phải cũng là một lựa chọn nếu nó phù hợp hơn với bố cục của bạn. Điều quan trọng là menu không được che khuất nội dung chính hoặc gây rối mắt.
Không nên quá tải thông tin trong menu dọc
Menu được tạo ra để giúp điều hướng, không phải để làm người dùng choáng ngợp. Hãy giữ cho nó luôn gọn gàng và có cấu trúc.
- Giới hạn số lượng mục chính: Cố gắng giữ số lượng mục menu ở cấp cao nhất ở mức hợp lý (thường dưới 10 mục). Nếu bạn có quá nhiều mục, hãy xem xét nhóm chúng lại vào các danh mục lớn hơn.
- Sử dụng menu con hợp lý: Menu con là công cụ tuyệt vời, nhưng đừng lạm dụng. Một cấu trúc menu sâu hơn 2-3 cấp thường sẽ gây khó khăn cho người dùng trong việc tìm kiếm thông tin. Hãy luôn đặt mình vào vị trí của người dùng: liệu họ có dễ dàng tìm thấy thứ họ cần không?
Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục
Trong quá trình tạo và tùy chỉnh menu dọc, bạn có thể sẽ gặp phải một số sự cố không mong muốn. Dưới đây là các vấn đề phổ biến và cách để bạn xử lý chúng.
Menu dọc không hiển thị đúng trên các thiết bị nhỏ
Đây là lỗi phổ biến nhất. Bạn thấy menu của mình hoàn hảo trên máy tính, nhưng khi mở bằng điện thoại, nó bị vỡ, tràn ra ngoài hoặc không thể sử dụng.
- Kiểm tra CSS responsive: Nguyên nhân chính thường nằm ở việc thiếu các quy tắc CSS cho màn hình nhỏ, hay còn gọi là media query. Bạn cần sử dụng công cụ kiểm tra của trình duyệt (chuột phải > Inspect) để xem giao diện trên các kích thước màn hình khác nhau và bổ sung CSS. Ví dụ:
@media screen and (max-width: 768px) {
/* CSS cho menu trên di động sẽ nằm ở đây */
.main-navigation {
width: 100%;
}
}
- Sử dụng plugin hỗ trợ mobile menu: Nếu việc viết CSS quá phức tạp, bạn có thể cài đặt một plugin popup WordPress chuyên dụng cho menu di động như “Responsive Menu”. Các plugin này sẽ thay thế menu hiện tại của bạn bằng một phiên bản tối ưu cho di động một cách tự động.
Lỗi giao diện khi xung đột plugin hoặc theme
Đôi khi, menu của bạn bỗng dưng hoạt động sai cách sau khi bạn cài một plugin mới hoặc cập nhật theme. Đây là dấu hiệu của sự xung đột.
- Cách xác định xung đột: Để tìm ra “thủ phạm”, bạn hãy thực hiện quy trình gỡ lỗi kinh điển. Đầu tiên, tạm thời vô hiệu hóa tất cả các plugin (trừ plugin tạo menu của bạn). Nếu menu hoạt động trở lại bình thường, hãy kích hoạt lại từng plugin một cho đến khi lỗi xuất hiện. Plugin cuối cùng bạn kích hoạt chính là nguyên nhân. Nếu vấn đề vẫn còn, hãy thử chuyển sang một theme mặc định của WordPress (như Twenty Twenty-Four). Nếu menu hoạt động, lỗi đến từ theme hiện tại của bạn. Bạn có thể tham khảo thêm hướng dẫn Học WordPress để xử lý các vấn đề kỹ thuật.
- Giải pháp khắc phục: Khi đã xác định được nguyên nhân, bạn có thể tìm một plugin/theme thay thế hoặc liên hệ với nhà phát triển để báo lỗi và nhờ hỗ trợ. Nếu xung đột đến từ code CSS, bạn có thể cần phải viết lại CSS của mình để nó cụ thể hơn, tránh bị các quy tắc khác ghi đè.
Best Practices khi tạo menu dọc trong WordPress
Để tổng kết lại, dưới đây là những nguyên tắc vàng bạn nên tuân thủ để tạo ra một menu dọc không chỉ đẹp mà còn thực sự hiệu quả.
- Đảm bảo menu đơn giản và dễ hiểu: Đừng sử dụng những thuật ngữ quá phức tạp. Hãy đặt tên các mục menu một cách rõ ràng để người dùng biết chính xác họ sẽ đi đến đâu khi nhấn vào.
- Ưu tiên tốc độ tải trang: Các hiệu ứng menu phức tạp có thể trông rất ấn tượng, nhưng chúng cũng có thể làm chậm website của bạn. Hãy chọn những hiệu ứng nhẹ nhàng, được xây dựng bằng CSS thay vì JavaScript nặng nề nếu có thể.
- Tránh dùng quá nhiều cấp menu: Như đã đề cập, một cấu trúc menu quá sâu sẽ gây rối và làm nản lòng người dùng. Hãy giữ cho nó phẳng và nông nhất có thể.
- Luôn kiểm tra trải nghiệm trên đa thiết bị: Đừng bao giờ cho rằng menu của bạn sẽ hoạt động tốt ở mọi nơi. Hãy dành thời gian kiểm tra kỹ lưỡng trên máy tính, máy tính bảng và các dòng điện thoại khác nhau trước khi ra mắt.
- Không chỉnh sửa trực tiếp theme gốc: Đây là quy tắc bất di bất dịch. Luôn luôn sử dụng Child Theme hoặc plugin để thêm code tùy chỉnh. Điều này giúp bạn không bị mất các thay đổi của mình khi cập nhật theme và giữ cho website của bạn an toàn hơn. Bạn có thể tham khảo chi tiết về WordPress là gì để hiểu rõ về cách quản lý theme và plugin.
Kết luận
Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu một cách toàn diện về cách tạo menu dọc trong WordPress. Bạn đã thấy rằng, dù lựa chọn phương pháp dễ dàng bằng plugin hay thử thách bản thân với việc tùy biến code, việc sở hữu một menu dọc chuyên nghiệp hoàn toàn nằm trong tầm tay.
Việc áp dụng menu dọc không chỉ là một thay đổi về mặt thẩm mỹ. Nó là một quyết định chiến lược giúp tối ưu hóa không gian, cải thiện cấu trúc điều hướng và quan trọng nhất là nâng cao trải nghiệm người dùng, khiến họ cảm thấy thoải mái và dễ dàng hơn khi khám phá website của bạn.
Hy vọng rằng với những hướng dẫn chi tiết này, bạn đã sẵn sàng để tự mình tạo ra một menu dọc ấn tượng. Đừng ngần ngại thử nghiệm và sáng tạo để tìm ra phong cách phù hợp nhất cho trang web của mình. Nếu có bất kỳ câu hỏi hay khó khăn nào trong quá trình thực hiện, hãy để lại bình luận bên dưới, mình sẽ hỗ trợ bạn sớm nhất có thể
Chỉ từ 49.000đ/tháng
