Cách truy cập trang web bị chặn: Hướng dẫn và Lưu ý an toàn

Bạn đã bao giờ cảm thấy khó chịu khi không thể truy cập một trang web tin tức, một diễn đàn quốc tế hay một dịch vụ trực tuyến yêu thích chỉ vì nó bị chặn? Đây là một trải nghiệm khá phổ biến tại Việt Nam. Tình trạng nhiều trang web bị giới hạn truy cập đang là một thực tế mà nhiều người dùng Internet phải đối mặt hàng ngày.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc này, từ các quy định pháp lý, chính sách kiểm duyệt của nhà nước cho đến các biện pháp bảo mật từ chính các nhà cung cấp dịch vụ mạng. Tuy nhiên, không phải là không có cách để vượt qua những rào cản này. May mắn là có nhiều phương pháp hiệu quả giúp bạn truy cập vào những nội dung mình cần.

Trong bài viết này, Bùi Mạnh Đức sẽ cùng bạn tìm hiểu sâu về các cách truy cập trang web bị chặn phổ biến nhất. Chúng ta sẽ phân tích chi tiết từng phương pháp, từ việc sử dụng VPN, Proxy, thay đổi DNS cho đến trình duyệt ẩn danh Tor. Hãy cùng khám phá cấu trúc bài viết và tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho bạn nhé!

Lý do trang web bị chặn và giới hạn truy cập tại Việt Nam

Để tìm ra giải pháp hiệu quả, trước hết chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân sâu xa của vấn đề. Tại sao một số trang web lại không thể truy cập được từ Việt Nam? Câu trả lời nằm ở hai yếu tố chính: quy định pháp lý và các biện pháp kỹ thuật từ nhà mạng.

Nguyên nhân pháp lý và kiểm duyệt mạng

Hệ thống pháp luật Việt Nam có các nghị định và luật về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Các quy định này nhằm mục đích quản lý không gian mạng một cách có trật tự. Theo đó, những nội dung được cho là không phù hợp với văn hóa, luật pháp hoặc nhạy cảm về chính trị, an ninh quốc gia sẽ bị kiểm soát chặt chẽ.

Đây là lý do chính khiến nhiều trang web có nội dung liên quan đến chính trị, cờ bạc, hoặc các chủ đề nhạy cảm khác bị chặn. Việc kiểm duyệt này được thực hiện nhằm đảm bảo một môi trường Internet lành mạnh và tuân thủ các quy định của nhà nước. Do đó, khi bạn không truy cập được một trang web, có khả năng nó đã nằm trong danh sách bị hạn chế vì lý do pháp lý.

Hạn chế truy cập do nhà mạng và tường lửa quốc gia

Vậy các nhà mạng thực hiện việc chặn này như thế nào? Về mặt kỹ thuật, các Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) tại Việt Nam áp dụng nhiều biện pháp để ngăn chặn truy cập. Phổ biến nhất là chặn dựa trên địa chỉ IP hoặc tên miền (URL) của trang web.

Khi bạn cố gắng truy cập một trang web trong danh sách đen, nhà mạng sẽ ngăn kết nối của bạn lại. Họ có thể làm điều này bằng cách cấu hình hệ thống DNS của mình để không phân giải được tên miền đó, hoặc sử dụng tường lửa (firewall) cấp quốc gia để chặn trực tiếp các địa chỉ IP. Các hình thức này tạo nên một “bức tường lửa” vô hình, giới hạn quyền truy cập thông tin của người dùng.

Sử dụng VPN để truy cập trang web bị chặn

Một trong những giải pháp mạnh mẽ và phổ biến nhất để vượt qua các rào cản trên Internet chính là sử dụng Mạng riêng ảo (VPN). Vậy VPN là gì và tại sao nó lại hiệu quả đến vậy?

VPN là gì và cách hoạt động

VPN (Virtual Private Network) là một công nghệ tạo ra một kết nối mạng an toàn và được mã hóa qua một mạng công cộng như Internet. Hãy tưởng tượng bạn đang gửi một lá thư qua bưu điện. Thay vì gửi trực tiếp, bạn đặt lá thư đó vào một chiếc hộp khóa an toàn, và chỉ có người nhận mới có chìa khóa để mở.

VPN hoạt động tương tự. Nó tạo ra một “đường hầm” mã hóa riêng cho toàn bộ lưu lượng truy cập Internet của bạn. Khi bạn kết nối với một máy chủ VPN ở quốc gia khác, địa chỉ IP thực của bạn sẽ được ẩn đi và thay thế bằng địa chỉ IP của máy chủ đó. Nhờ vậy, bạn có thể “đua” các ISP và truy cập vào các trang web bị chặn tại Việt Nam như thể bạn đang ở một quốc gia khác. Có hai loại VPN chính: VPN trả phí (như NordVPN, ExpressVPN) cung cấp tốc độ và bảo mật cao, và VPN miễn phí thường đi kèm với giới hạn về tốc độ và dữ liệu.

Ưu nhược điểm khi dùng VPN

Sử dụng VPN mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có một vài hạn chế bạn cần cân nhắc.

Ưu điểm:

• Bảo mật cao: Đây là ưu điểm lớn nhất. VPN mã hóa toàn bộ kết nối của bạn, giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân khỏi tin tặc, đặc biệt khi sử dụng Wi-Fi công cộng.
• Vượt chặn hiệu quả: VPN có khả năng vượt qua hầu hết các loại tường lửa và hình thức chặn web, từ chặn DNS đến chặn IP.
• Dễ sử dụng: Hầu hết các dịch vụ VPN hiện nay đều có ứng dụng cho mọi thiết bị (máy tính, điện thoại) với giao diện thân thiện, chỉ cần vài cú nhấp chuột là có thể kết nối.

Nhược điểm:

• Giảm tốc độ mạng: Vì dữ liệu phải đi qua một máy chủ trung gian và được mã hóa, tốc độ Internet của bạn có thể sẽ chậm hơn so-với bình thường.
• Chi phí: Các dịch vụ VPN tốt nhất thường yêu cầu trả phí. Mặc dù có các lựa chọn miễn phí, chúng thường bị giới hạn về tốc độ, dung lượng hoặc có thể thu thập dữ liệu người dùng.

Sử dụng phần mềm Proxy để vượt tường lửa

Bên cạnh VPN, Proxy cũng là một công cụ quen thuộc được nhiều người sử dụng để truy cập các trang web bị chặn. Mặc dù có cùng mục đích, cách hoạt động và mức độ bảo mật của Proxy lại khác biệt đáng kể so với VPN.

Khái niệm Proxy và cách vận hành

Một máy chủ Proxy hoạt động như một người trung gian giữa máy tính của bạn và Internet. Khi bạn muốn truy cập một trang web, yêu cầu của bạn sẽ được gửi đến máy chủ Proxy trước. Sau đó, máy chủ Proxy sẽ thay mặt bạn gửi yêu cầu đó đến trang web và trả kết quả về cho bạn.

Bằng cách này, địa chỉ IP thực của bạn được che giấu, thay vào đó là địa chỉ IP của máy chủ Proxy. Điều này giúp bạn vượt qua các rào cản chặn dựa trên vị trí địa lý hoặc IP. Có nhiều loại proxy khác nhau:

• HTTP Proxy: Chỉ hoạt động với lưu lượng truy cập web (HTTP/HTTPS), phù hợp để lướt web thông thường.
• SOCKS Proxy: Linh hoạt hơn, có thể xử lý nhiều loại lưu lượng truy-cập khác nhau, không chỉ riêng web.
• Web Proxy: Là các trang web cho phép bạn nhập URL của trang bị chặn và truy cập ngay trên trình duyệt mà không cần cài đặt phần mềm.

Ưu và nhược điểm của proxy

Proxy là một giải pháp nhanh gọn nhưng bạn cần hiểu rõ các ưu và nhược điểm của nó.

Ưu điểm:

• Miễn phí và dễ tìm: Có rất nhiều máy chủ proxy miễn phí trên mạng, và các web proxy thì cực kỳ dễ sử dụng, không cần cài đặt.
• Nhanh chóng cho các tác vụ đơn giản: Đối với việc chỉ cần truy cập một trang web cụ thể, proxy có thể là một giải pháp nhanh gọn.

Nhược điểm:

• Bảo mật yếu: Hầu hết các proxy miễn phí không mã hóa lưu lượng truy cập của bạn. Điều này có nghĩa là dữ liệu của bạn, bao gồm cả tên đăng nhập và mật khẩu, có thể bị chủ sở hữu máy chủ proxy hoặc tin tặc xem trộm.
• Tốc độ không ổn định và giới hạn băng thông: Các máy chủ proxy miễn phí thường bị quá tải, dẫn đến tốc độ rất chậm và không ổn định.
• Quảng cáo và rủi ro phần mềm độc hại: Nhiều web proxy miễn phí chèn thêm quảng cáo vào các trang bạn truy cập, và một số còn có thể chứa mã độc.

Đổi DNS để truy cập các trang web bị giới hạn

Một phương pháp khác đơn giản hơn VPN và Proxy nhưng vẫn rất hiệu quả trong một số trường hợp là thay đổi DNS. Đây là kỹ thuật không yêu cầu cài đặt bất kỳ phần mềm nào và ai cũng có thể thực hiện được.

DNS là gì và cách đổi DNS

DNS (Domain Name System) được ví như “danh bạ của Internet”. Khi bạn gõ một tên miền như buimanhduc.com vào trình duyệt, máy tính của bạn sẽ gửi yêu-cầu đến một máy chủ DNS để hỏi “địa chỉ IP của trang web này là gì?”. Máy chủ DNS sau đó sẽ trả về địa chỉ IP tương ứng (ví dụ: 103.179.173.66) để trình duyệt có thể kết nối.

Thông thường, bạn đang sử dụng máy chủ DNS mặc định của nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP). Khi một trang web bị chặn, nhà mạng có thể đã cấu hình máy chủ DNS của họ để không trả về địa chỉ IP của trang đó. Bằng cách thay đổi DNS, bạn sẽ sử dụng một “cuốn danh bạ” khác, không bị kiểm duyệt, từ các nhà cung cấp uy tín như Google hoặc Cloudflare.

Cách đổi DNS:
Bạn có thể dễ dàng thay đổi DNS trong phần cài đặt mạng của máy tính hoặc router. Dưới đây là địa chỉ của hai máy chủ DNS công cộng phổ biến nhất:

• Google DNS: 8.8.8.8 và 8.8.4.4
• Cloudflare DNS: 1.1.1.1 và 1.0.0.1

Ưu nhược điểm của việc đổi DNS

Thay đổi DNS là một thủ thuật hữu ích, nhưng không phải lúc nào cũng thành công.

Ưu điểm:

• Rất dễ thực hiện: Bạn không cần cài đặt phần mềm, chỉ cần thay đổi một vài thông số trong cài đặt mạng.
• Không ảnh hưởng nhiều đến tốc độ: Việc sử dụng các máy chủ DNS công cộng nhanh như của Google hay Cloudflare thậm chí có thể cải thiện một chút tốc độ duyệt web của bạn.
• An toàn: Sử dụng DNS từ các nhà cung cấp lớn là an toàn và không có rủi ro về bảo mật như proxy miễn phí.

Nhược điểm:

• Không hiệu quả với mọi loại chặn: Phương pháp này chỉ hoạt động khi nhà mạng chặn trang web bằng cách can thiệp vào DNS. Nếu họ chặn trực tiếp bằng địa chỉ IP, việc đổi DNS sẽ không có tác dụng.
• Không ẩn IP hay mã hóa dữ liệu: Đổi DNS không che giấu địa chỉ IP thực của bạn và cũng không mã hóa lưu lượng truy cập. Nó không cung cấp lớp bảo vệ riêng tư nào như VPN.

Sử dụng trình duyệt Tor để ẩn danh và truy cập web

Khi nhắc đến ẩn danh và vượt kiểm duyệt ở mức độ cao nhất, không thể không kể đến trình duyệt Tor. Đây là công cụ được các nhà báo, nhà hoạt động và những người dùng ưu tiên sự riêng tư tuyệt đối tin dùng.

Giới thiệu về trình duyệt Tor

Tor (The Onion Router) là một dự án phần mềm miễn phí và mã nguồn mở cho phép giao tiếp ẩn danh. Trình duyệt Tor được xây dựng dựa trên Firefox, nhưng nó định tuyến lưu lượng truy cập Internet của bạn qua một mạng lưới máy chủ tình nguyện trên toàn thế giới.

Cách hoạt động của Tor rất đặc biệt và được ví như một “củ hành tây” (Onion). Dữ liệu của bạn được bọc trong nhiều lớp mã hóa. Khi di chuyển qua mạng Tor, mỗi máy chủ (gọi là “node” hoặc “relay”) sẽ bóc một lớp mã hóa để biết nơi gửi gói tin tiếp theo. Không một node nào biết được toàn bộ đường đi từ điểm xuất phát đến điểm đích, giúp che giấu danh tính và vị trí của người dùng một cách hiệu quả.

Mục đích chính của Tor là bảo vệ quyền riêng tư của người dùng, giúp họ ẩn danh và vượt qua kiểm duyệt mạng một cách mạnh mẽ.

Ưu và nhược điểm của việc dùng Tor

Tor là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ, nhưng nó không phải là giải pháp hoàn hảo cho tất cả mọi người.

Ưu điểm:

• Khả năng ẩn danh rất cao: Đây là phương pháp ẩn danh tốt nhất hiện có, khiến việc theo dõi hoạt động trực tuyến của bạn gần như là không thể.
• Vượt chặn cực kỳ hiệu quả: Vì lưu lượng truy cập được định tuyến phức tạp qua nhiều quốc gia, Tor có thể truy cập hầu hết mọi trang web bị chặn.
• Miễn phí: Trình duyệt Tor hoàn toàn miễn phí để tải về và sử dụng.

Nhược điểm:

• Tốc độ rất chậm: Do quá trình định tuyến phức tạp qua nhiều relay, tốc độ duyệt web trên Tor chậm hơn đáng kể so với các phương pháp khác. Điều này làm cho việc xem video hay tải file lớn trở nên khó khăn.
• Có thể bị các trang web chặn: Một số trang web và dịch vụ trực tuyến chủ động chặn lưu lượng truy cập đến từ mạng Tor để ngăn chặn lạm dụng.
• Rủi ro bảo mật nếu dùng sai cách: Mặc dù Tor rất an toàn, người dùng vẫn cần cẩn thận. Ví dụ, đăng nhập vào tài khoản cá nhân trên Tor có thể làm lộ danh tính, hoặc việc tải các file không rõ nguồn gốc vẫn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm mã độc.

Lưu ý an toàn khi truy cập các trang web bị chặn

Việc sử dụng các công cụ để vượt tường lửa giúp bạn tiếp cận thông tin tự do hơn, nhưng cũng đi kèm với những rủi ro nhất định. Đảm bảo an toàn và bảo vệ sự riêng tư là yếu tố bạn phải đặt lên hàng đầu.

Nguy cơ bảo mật và riêng tư khi truy cập bằng công cụ vượt chặn

Không phải công cụ nào cũng được tạo ra với mục đích tốt. Khi bạn sử dụng một dịch vụ VPN hoặc proxy không đáng tin cậy, bạn có thể đối mặt với các nguy cơ sau:

• Bị theo dõi hoạt động: Các dịch vụ miễn phí, không rõ nguồn gốc có thể ghi lại lịch sử duyệt web của bạn và bán cho các bên thứ ba cho mục đích quảng cáo.
• Lộ thông tin cá nhân: Một số công cụ kém bảo mật có thể làm rò rỉ địa chỉ IP thực của bạn (DNS leak, WebRTC leak), vô hiệu hóa mục đích ẩn danh ban đầu.
• Nhiễm phần mềm độc hại: Các phần mềm vượt chặn không rõ nguồn gốc có thể chứa virus, mã độc tống tiền (ransomware) hoặc phần mềm gián điệp (spyware).

Chính vì vậy, tầm quan trọng của việc chọn một công cụ uy tín là không thể xem nhẹ. Một dịch vụ trả phí từ nhà cung cấp danh tiếng thường là lựa chọn an toàn hơn rất nhiều.

Mẹo bảo vệ và sử dụng an toàn

Để bảo vệ bản thân khi truy cập các trang web bị chặn, hãy ghi nhớ những mẹo sau:

• Luôn cập nhật phần mềm: Đảm bảo rằng trình duyệt, ứng dụng VPN và hệ điều hành của bạn luôn được cập nhật phiên bản mới nhất để vá các lỗ hổng bảo mật.
• Tránh các công cụ không rõ nguồn gốc: Chỉ tải VPN hoặc các phần mềm khác từ trang web chính thức của nhà phát triển. Hãy cẩn trọng với các ứng dụng miễn phí trên các kho ứng dụng không chính thống.
• Kiểm tra chính sách bảo mật: Trước khi sử dụng một dịch vụ VPN hay proxy, hãy dành thời gian đọc chính sách bảo mật của họ. Tìm kiếm các dịch vụ có chính sách “không ghi nhật ký” (no-logs policy) rõ ràng.
• Sử dụng trình duyệt an toàn: Kết hợp các công cụ vượt chặn với các trình duyệt tập trung vào quyền riêng tư như Firefox hoặc Brave để tăng cường bảo vệ.

Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục

Ngay cả khi đã chọn được công cụ phù hợp, bạn vẫn có thể gặp phải một số trục trặc trong quá trình sử dụng. Dưới đây là hai vấn đề phổ biến nhất và cách để xử lý chúng.

VPN hoặc proxy không hoạt động hoặc bị chặn lại

Bạn đã kết nối VPN thành công nhưng vẫn không thể vào được trang web mong muốn. Đôi khi, chính các công cụ vượt chặn cũng bị các nhà mạng nhận diện và ngăn chặn.

Nguyên nhân và cách xử lý:

• Máy chủ bị chặn: Máy chủ VPN/proxy bạn đang kết nối có thể đã nằm trong danh sách đen của nhà mạng. Hãy thử chuyển sang một máy chủ khác, hoặc một quốc gia khác trong danh sách của ứng dụng.
• Giao thức bị chặn: Một số tường lửa có thể chặn các giao thức VPN phổ biến. Hãy thử thay đổi giao thức kết nối trong phần cài đặt của ứng dụng VPN (ví dụ: chuyển từ OpenVPN sang IKEv2 hoặc WireGuard).
• Xung đột phần mềm: Một phần mềm diệt virus hoặc tường lửa trên máy tính của bạn có thể đang xung đột với VPN. Hãy thử tạm thời vô hiệu hóa chúng để kiểm tra.

Tốc độ truy cập web bị ảnh hưởng khi dùng công cụ vượt chặn

Đây là vấn đề gần như không thể tránh khỏi, đặc biệt khi sử dụng VPN hoặc Tor. Việc mã hóa và định tuyến lại lưu lượng truy cập chắc chắn sẽ làm giảm tốc độ mạng của bạn.

Giải pháp cải thiện tốc độ:

• Chọn máy chủ gần hơn: Khi sử dụng VPN, hãy kết nối đến một máy chủ có vị trí địa lý gần Việt Nam nhất (ví dụ: Singapore, Nhật Bản). Khoảng cách càng ngắn, độ trễ càng thấp và tốc độ càng nhanh.
• Sử dụng VPN trả phí: Các dịch vụ trả phí thường đầu tư vào hạ tầng máy chủ mạnh mẽ hơn, cung cấp tốc độ tốt hơn nhiều so với các dịch vụ miễn phí.
• Sử dụng tính năng Split Tunneling: Một số VPN cho phép bạn chọn ứng dụng nào sẽ đi qua VPN và ứng dụng nào sẽ sử dụng kết nối Internet thông thường. Bằng cách này, bạn có thể chỉ dùng VPN cho các trang web bị chặn và duyệt các trang khác với tốc độ tối đa.
• Chỉ bật khi cần thiết: Đừng để VPN hoặc Tor chạy liên tục nếu không cần thiết. Hãy bật chúng khi bạn cần truy cập nội dung bị chặn và tắt đi sau khi hoàn thành.

Những thực hành tốt khi sử dụng các phương pháp truy cập trang web bị chặn

Để đảm bảo trải nghiệm truy cập Internet vừa tự do vừa an toàn, việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những thực hành tốt nhất mà bạn nên áp dụng.

• Lựa chọn công cụ uy tín và cập nhật thường xuyên: Luôn ưu tiên các nhà cung cấp VPN có uy tín, chính sách bảo mật rõ ràng và được cộng đồng đánh giá cao. Đồng thời, hãy giữ cho ứng dụng của bạn luôn ở phiên bản mới nhất để nhận được các bản vá bảo mật quan trọng.
• Tránh truy cập các trang web nguy hiểm hoặc không rõ nguồn gốc: Việc vượt tường lửa mở ra cánh cửa đến nhiều trang web, nhưng cũng bao gồm cả những trang web lừa đảo, chứa mã độc. Hãy luôn cảnh giác và chỉ truy cập những trang mà bạn tin tưởng.
• Kết hợp nhiều phương pháp để tăng hiệu quả và bảo mật: Trong một số trường hợp, bạn có thể kết hợp các phương pháp. Ví dụ, sử dụng trình duyệt Tor qua kết nối VPN (Tor over VPN) để tăng thêm một lớp bảo vệ, mặc dù điều này sẽ làm tốc độ chậm đi đáng kể.
• Không chia sẻ thông tin đăng nhập, tài khoản cá nhân qua mạng không an toàn: Ngay cả khi dùng VPN, hãy cẩn thận khi nhập thông tin nhạy cảm. Hãy chắc chắn rằng trang web bạn đang truy cập sử dụng kết nối HTTPS an toàn (biểu tượng ổ khóa trên thanh địa chỉ).

Kết luận

Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chi tiết về 4 phương pháp phổ biến để truy cập các trang web bị chặn tại Việt Nam: sử dụng VPN, Proxy, đổi DNS và trình duyệt Tor. Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các nhu cầu khác nhau.

• Đổi DNS là giải pháp nhanh và dễ nhất cho các trường hợp chặn đơn giản.
• Proxy có thể hữu ích để truy cập nhanh nhưng lại kém an toàn.
• VPN là lựa chọn cân bằng nhất giữa tốc độ, bảo mật và sự tiện lợi.
• Tor cung cấp mức độ ẩn danh và khả năng vượt chặn cao nhất nhưng phải đánh đổi bằng tốc độ rất chậm.

Điều quan trọng nhất cần nhấn mạnh là không có sự tự do nào đi kèm mà không có trách nhiệm. Khi sử dụng các công cụ vượt tường lửa, bạn phải luôn đặt vấn đề bảo mật và an toàn dữ liệu lên hàng đầu. Việc lựa chọn một công cụ đáng tin cậy và sử dụng nó một cách thông minh sẽ giúp bạn bảo vệ mình khỏi những rủi ro tiềm ẩn trên không gian mạng.

Bùi Mạnh Đức hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích. Hãy lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với nhu cầu của mình và đừng quên theo dõi các bài viết khác trên blog để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về website, bảo mật và Internet nhé