Chỉ từ 49.000đ/tháng
Trong thế giới máy chủ và doanh nghiệp, Linux không chỉ là một hệ điều hành mà còn là nền tảng vững chắc cho sự ổn định và hiệu suất. Trong nhiều năm, CentOS đã là lựa chọn hàng đầu, được tin dùng bởi hàng triệu quản trị viên hệ thống nhờ sự tương thích hoàn toàn với Red Hat Enterprise Linux (RHEL). Tuy nhiên, thông báo chuyển đổi CentOS sang CentOS Stream đã tạo ra một làn sóng chấn động, buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm một giải pháp thay thế đáng tin cậy. Đây chính là lúc Rocky Linux xuất hiện như một người kế vị xứng đáng. Bài viết này sẽ so sánh chi tiết giữa Rocky Linux và CentOS, phân tích từ lịch sử, hiệu suất, sự ổn định đến cộng đồng hỗ trợ, giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho hạ tầng của mình.
Để hiểu rõ hơn về cuộc đối đầu này, chúng ta cần tìm hiểu về Linux là gì nguồn gốc và mục tiêu của từng bản phân phối. Mỗi hệ điều hành đều mang trong mình một triết lý và sứ mệnh riêng, định hình nên vị trí của chúng trong hệ sinh thái Linux rộng lớn.
CentOS, viết tắt của Community ENTerprise Operating System, là một bản phân phối Linux miễn phí được cộng đồng phát triển và tương thích 100% với mã nguồn của Red Hat Enterprise Linux (RHEL). Ra đời từ năm 2004, CentOS nhanh chóng trở thành lựa chọn vàng cho các máy chủ doanh nghiệp nhờ tính ổn định, bảo mật và vòng đời hỗ trợ dài hạn mà không tốn chi phí bản quyền như RHEL. Mục tiêu ban đầu của CentOS là cung cấp một nền tảng cấp doanh nghiệp, mạnh mẽ và đáng tin cậy cho tất cả mọi người. Nó đã trở thành một tiêu chuẩn không chính thức trong ngành công nghiệp hosting và phát triển ứng dụng web, nơi sự ổn định là yếu tố sống còn.
Rocky Linux là một bản phân phối Linux mã nguồn mở, được phát triển bởi cộng đồng và được thiết kế để tương thích 100% với Red Hat Enterprise Linux. Dự án được khởi xướng bởi Gregory Kurtzer, người sáng lập ban đầu của CentOS, ngay sau khi Red Hat thông báo ngừng phát triển CentOS và chuyển hướng sang CentOS Stream. Tên gọi “Rocky” được đặt để tưởng nhớ Rocky McGaugh, một trong những người đồng sáng lập CentOS đã qua đời. Mục tiêu của Rocky Linux rất rõ ràng: lấp đầy khoảng trống mà CentOS để lại, tiếp tục cung cấp một hệ điều hành máy chủ ổn định, miễn phí và có vòng đời hỗ trợ dài hạn cho cộng đồng doanh nghiệp.
Lịch sử của CentOS và Rocky Linux gắn liền với những biến động lớn trong cộng đồng mã nguồn mở, đặc biệt là quyết định chiến lược của Red Hat. Hiểu rõ bối cảnh này sẽ giúp chúng ta thấy được lý do tại sao Rocky Linux ra đời và nhanh chóng được đón nhận.
Trước năm 2020, CentOS đã trải qua một thời kỳ hoàng kim. Nó là bản sao hoàn hảo của RHEL, được phát hành sau khi RHEL ra mắt phiên bản mới. Điều này có nghĩa là người dùng được hưởng lợi từ sự ổn định và bảo mật đã được kiểm chứng của RHEL mà không phải trả phí. Tuy nhiên, vào cuối năm 2020, Red Hat, công ty sở hữu CentOS, đã đưa ra một quyết định gây tranh cãi: ngừng phát triển CentOS Linux và thay thế bằng CentOS Stream. Thay vì là một bản sao (downstream) của RHEL, CentOS Stream trở thành một bản phát triển (upstream), nơi các thay đổi được thử nghiệm trước khi đưa vào RHEL. Sự thay đổi này đã phá vỡ cam kết về sự ổn định, gây ra sự hụt hẫng và lo lắng lớn trong cộng đồng người dùng doanh nghiệp.
Ngay sau thông báo của Red Hat, Gregory Kurtzer đã tuyên bố sẽ tạo ra một bản phân phối mới để tiếp nối tinh thần của CentOS nguyên bản. Dự án này, mang tên Rocky Linux, đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ và nhanh chóng từ cộng đồng mã nguồn mở toàn cầu. Chỉ trong vài giờ, hàng ngàn tình nguyện viên và nhà tài trợ đã chung tay xây dựng nền tảng cho Rocky Linux. Mục tiêu của dự án là tạo ra một bản phân phối “bug-for-bug compatible” với RHEL, đảm bảo quá trình chuyển đổi từ CentOS sang Rocky Linux diễn ra suôn sẻ nhất có thể. Sự ra đời của Rocky Linux không chỉ là một phản ứng kỹ thuật mà còn là một lời khẳng định về sức mạnh và tinh thần hợp tác của cộng đồng mã nguồn mở.
Đối với môi trường doanh nghiệp, ổn định và hiệu suất là hai yếu tố quan trọng nhất khi lựa chọn hệ điều hành. Cả Rocky Linux và CentOS (truyền thống) đều được xây dựng trên cùng một nền tảng, nhưng định hướng phát triển mới đã tạo ra những khác biệt đáng kể.
CentOS truyền thống (phiên bản 7, 8) nổi tiếng về sự ổn định vì nó là bản dựng lại từ mã nguồn của RHEL đã được kiểm tra kỹ lưỡng. Các bản vá lỗi và bảo mật được áp dụng sau khi chúng đã được triển khai và chứng minh là an toàn trên RHEL. Rocky Linux kế thừa hoàn toàn triết lý này. Nó cam kết là một bản phân phối “downstream”, nghĩa là mọi gói phần mềm và cập nhật đều được lấy từ RHEL sau khi đã qua kiểm duyệt. Điều này đảm bảo rằng Rocky Linux có mức độ ổn định tương đương với RHEL và CentOS truyền thống. Ngược lại, CentOS Stream hoạt động như một phiên bản “rolling release”, nhận các cập nhật liên tục trước RHEL. Mặc dù vẫn khá ổn định, nhưng về bản chất, nó mang tính thử nghiệm cao hơn và có thể tiềm ẩn rủi ro cho các hệ thống sản xuất yêu cầu sự ổn định tuyệt đối.
Về mặt hiệu suất, Rocky Linux và CentOS truyền thống gần như không có sự khác biệt. Cả hai đều sử dụng cùng một nhân Kernel Linux và các gói phần mềm được tối ưu hóa từ RHEL. Do đó, các ứng dụng chạy trên CentOS sẽ hoạt động với hiệu suất tương tự trên Rocky Linux mà không cần tinh chỉnh. Khả năng tương thích cũng là một điểm mạnh. Rocky Linux đảm bảo tương thích 100% với phần cứng, phần mềm và các nền tảng đám mây được RHEL hỗ trợ. Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng di chuyển các ứng dụng hiện có từ CentOS sang Rocky Linux mà không gặp phải vấn đề tương thích. Các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn như AWS, Google Cloud và Azure cũng đã nhanh chóng bổ sung Rocky Linux vào danh sách các hệ điều hành được hỗ trợ chính thức, khẳng định vị thế của nó trong hệ sinh thái doanh nghiệp.
Sức mạnh của một bản phân phối mã nguồn mở không chỉ nằm ở mã nguồn mà còn ở cộng đồng đứng sau nó. Cộng đồng cung cấp sự hỗ trợ, tài liệu và các nguồn lực cần thiết để người dùng giải quyết vấn đề và phát triển hệ thống.
CentOS đã xây dựng được một cộng đồng khổng lồ và giàu kinh nghiệm trong suốt nhiều năm. Các diễn đàn, danh sách gửi thư và kênh IRC của CentOS luôn sôi động với hàng ngàn chuyên gia sẵn sàng giúp đỡ. Tuy nhiên, sau quyết định chuyển đổi sang CentOS Stream, cộng đồng này đã có phần bị chia rẽ. Một bộ phận người dùng trung thành vẫn tiếp tục sử dụng và hỗ trợ CentOS Stream, đặc biệt là những người làm việc trong hệ sinh thái Red Hat. Nhưng một phần lớn khác, những người cần sự ổn định tuyệt đối, đã chuyển sang các lựa chọn thay thế như Rocky Linux hoặc AlmaLinux. Dù vậy, kho tài liệu và kiến thức tích lũy của CentOS vẫn là một nguồn tài nguyên vô giá cho bất kỳ ai làm việc với các hệ điều hành dựa trên RHEL.
Mặc dù mới ra đời, cộng đồng Rocky Linux đã phát triển với tốc độ chóng mặt. Được dẫn dắt bởi những người có uy tín trong cộng đồng Linux, dự án nhanh chóng thu hút được sự đóng góp từ các cá nhân và tổ chức lớn. Các kênh hỗ trợ chính thức như diễn đàn, Mattermost, và subreddit của Rocky Linux rất tích cực. Tài liệu hướng dẫn cài đặt, quản trị và di chuyển từ CentOS sang Rocky Linux được xây dựng rất chi tiết và dễ tiếp cận. Rocky Enterprise Software Foundation (RESF) được thành lập để bảo trợ pháp lý và tài chính cho dự án, đảm bảo sự phát triển bền vững và độc lập. Sự nhiệt tình và cam kết của cộng đồng Rocky Linux là một minh chứng cho thấy nó hoàn toàn có khả năng lấp đầy khoảng trống mà CentOS đã để lại.
Tầm nhìn và chiến lược phát triển dài hạn là yếu tố quyết định sự tin tưởng của doanh nghiệp đối với một hệ điều hành. Sự khác biệt trong định hướng giữa CentOS Stream và Rocky Linux là điểm mấu chốt khi đưa ra lựa chọn.
CentOS Stream giờ đây được định vị là cầu nối phát triển giữa Fedora (dự án cộng đồng có tốc độ phát triển nhanh) và Fedora (dự án cộng đồng có tốc độ phát triển nhanh) và RHEL (sản phẩm thương mại ổn định). Nó là nơi Red Hat và cộng đồng cùng nhau phát triển các tính năng và bản cập nhật tiếp theo cho RHEL. Định hướng này mang lại lợi ích cho các nhà phát triển muốn tiếp cận sớm với các công nghệ mới và đóng góp trực tiếp vào tương lai của RHEL. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp đang vận hành hệ thống sản xuất, mô hình “rolling release” này lại là một rủi ro. Họ cần một nền tảng đã được kiểm chứng, không phải là một phiên bản đang trong quá trình phát triển. Cam kết của Red Hat dành cho CentOS Stream là rất rõ ràng, nhưng nó phục vụ một mục đích khác so với CentOS truyền thống.
Ngược lại, chiến lược của Rocky Linux là giữ vững con đường mà CentOS đã đi. Dự án cam kết cung cấp một hệ điều hành ổn định, đáng tin cậy và hoàn toàn tương thích với RHEL. Rocky Linux sẽ luôn là một bản phân phối “downstream”, nhận mã nguồn từ RHEL và xây dựng lại nó cho cộng đồng sử dụng miễn phí. Lộ trình phát triển của Rocky Linux gắn chặt với vòng đời của RHEL. Ví dụ, Rocky Linux 9 sẽ được hỗ trợ cho đến năm 2032, tương tự như RHEL 9. Cam kết về sự ổn định và hỗ trợ lâu dài này chính là điều mà các doanh nghiệp tìm kiếm. Họ có thể yên tâm xây dựng và vận hành hạ tầng của mình trên Rocky Linux trong nhiều năm tới mà không lo bị thay đổi chiến lược bất ngờ.
Việc lựa chọn giữa Rocky Linux và CentOS Stream không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh và nhu cầu cụ thể của từng tổ chức. Đâu là lựa chọn dành cho bạn?
Đầu tiên, hãy xác định nhu cầu cốt lõi của bạn. Nếu doanh nghiệp của bạn yêu cầu sự ổn định tuyệt đối cho các máy chủ sản xuất, ứng dụng quan trọng và cơ sở dữ liệu, Rocky Linux là lựa chọn không thể hợp lý hơn. Nó cung cấp một môi trường đã được kiểm chứng, tương tự như CentOS truyền thống và RHEL, với các bản cập nhật bảo mật đáng tin cậy và vòng đời hỗ trợ dài hạn. Đây là lựa chọn an toàn cho các môi trường yêu cầu thời gian hoạt động (uptime) tối đa và ít thay đổi.
Nếu bạn là một nhà phát triển, một tổ chức muốn tiếp cận sớm với các tính năng mới của RHEL, hoặc tham gia vào quá trình phát triển của hệ điều hành, CentOS Stream có thể là một lựa chọn thú vị. Nó cho phép bạn thấy trước những gì sắp có trong RHEL và cung cấp một nền tảng tốt để thử nghiệm và tích hợp. Tuy nhiên, hãy chuẩn bị cho một môi trường năng động hơn với các bản cập nhật thường xuyên hơn, có thể tiềm ẩn rủi ro không phù hợp với môi trường sản xuất nghiêm ngặt.
Đối với việc chuyển đổi, nếu bạn đang sử dụng CentOS 8, việc di chuyển sang Rocky Linux 8 là một quá trình tương đối đơn giản và được hỗ trợ bởi các công cụ tự động. Nếu bạn đang dùng CentOS 7, bạn vẫn còn thời gian hỗ trợ đến giữa năm 2024, nhưng đây là thời điểm tốt để lên kế hoạch nâng cấp hoặc chuyển đổi sang Rocky Linux 8 hoặc 9 để đảm bảo an toàn và liên tục.
Quyết định đột ngột của Red Hat đã gây ra những tác động không nhỏ đến hàng triệu người dùng và doanh nghiệp trên toàn thế giới, những người đã tin tưởng và xây dựng hệ thống của họ trên CentOS.
Đối với các hệ thống đang vận hành, đặc biệt là CentOS 8, tác động lớn nhất là việc vòng đời hỗ trợ bị rút ngắn đột ngột. Thay vì được hỗ trợ đến năm 2029, nó đã kết thúc vào cuối năm 2021. Điều này buộc các quản trị viên hệ thống phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn: ở lại với một hệ điều hành không còn được cập nhật bảo mật, chấp nhận rủi ro hoặc phải thực hiện một cuộc di chuyển hệ thống trong thời gian ngắn. Việc này không chỉ tốn kém về thời gian, nguồn lực mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây gián đoạn hoạt động kinh doanh.
Hệ quả là, một cuộc di cư hàng loạt đã diễn ra. Các doanh nghiệp bắt đầu tìm kiếm các giải pháp thay thế. Rocky Linux và AlmaLinux nổi lên như hai ứng cử viên sáng giá nhất, kế thừa di sản của CentOS. Sự ra đời của chúng đã mang lại một lối thoát kịp thời, giúp cộng đồng có được sự lựa chọn đáng tin cậy để đảm bảo tính liên tục trong kinh doanh. Tác động này cũng là một bài học đắt giá về sự phụ thuộc vào một dự án duy nhất, ngay cả trong thế giới mã nguồn mở, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một hệ sinh thái đa dạng và bền vững.
Quá trình chuyển đổi từ một hệ điều hành quen thuộc sang một hệ điều hành mới luôn đi kèm với những thách thức. Dù Rocky Linux được thiết kế để tương thích tối đa, người dùng vẫn có thể gặp phải một số vấn đề.
Mặc dù quá trình chuyển đổi thường khá suôn sẻ nhờ các kịch bản (script) tự động hóa, một số vấn đề vẫn có thể phát sinh. Lỗi phổ biến nhất thường liên quan đến các kho lưu trữ (repository) của bên thứ ba không chính thức. Nếu hệ thống của bạn đang sử dụng các gói phần mềm từ EPEL hoặc các kho tùy chỉnh khác, bạn cần đảm bảo rằng chúng cũng tương thích với Rocky Linux. Đôi khi, một số script quản trị hệ thống viết tay có thể chứa các lệnh hoặc kiểm tra phiên bản hệ điều hành một cách cứng nhắc (hard-coded), dẫn đến lỗi sau khi di chuyển. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, việc kiểm tra kỹ lưỡng các kịch bản tự động hóa và cấu hình kho lưu trữ trước khi chuyển đổi là vô cùng quan trọng. Luôn thực hiện sao lưu toàn bộ hệ thống trước khi bắt đầu là quy tắc vàng không thể bỏ qua.
Mặc dù cộng đồng Rocky Linux phát triển nhanh, kho tài liệu và kinh nghiệm được tích lũy chưa thể đồ sộ như của CentOS sau gần hai thập kỷ. Khi gặp phải một lỗi hiếm gặp hoặc một vấn đề phức tạp, việc tìm kiếm giải pháp có sẵn có thể khó khăn hơn. Để khắc phục điều này, người dùng nên chủ động tham gia vào các kênh cộng đồng của Rocky Linux như diễn đàn, kênh chat Mattermost, hoặc Reddit. Đây là nơi bạn có thể nhận được sự giúp đỡ trực tiếp từ các nhà phát triển và những người dùng có kinh nghiệm khác. Đồng thời, hãy tận dụng kho tài liệu của Red Hat Enterprise Linux, vì hầu hết các giải pháp cho RHEL đều có thể áp dụng được cho Rocky Linux do tính tương thích cao.
Dù bạn chọn Rocky Linux hay tiếp tục với một phiên bản CentOS được hỗ trợ, việc tuân thủ các thực hành tốt nhất về quản trị hệ thống là yếu tố then chốt để đảm bảo an ninh, ổn định và hiệu suất.
Thứ nhất, luôn duy trì hệ thống được cập nhật. Thường xuyên chạy lệnh dnf update để cài đặt các bản vá bảo mật và sửa lỗi mới nhất. Việc này giúp bảo vệ máy chủ của bạn khỏi các lỗ hổng đã được biết đến. Hãy thiết lập một quy trình cập nhật định kỳ và kiểm tra trên môi trường thử nghiệm trước khi áp dụng cho máy chủ sản xuất nếu có thể.
Thứ hai, xây dựng một chiến lược sao lưu (backup) vững chắc. Dữ liệu là tài sản quý giá nhất, và không có hệ điều hành nào là miễn nhiễm hoàn toàn với lỗi phần cứng, lỗi phần mềm hoặc tấn công mạng. Hãy thực hiện sao lưu toàn bộ hệ thống và dữ liệu quan trọng một cách thường xuyên. Sử dụng các công cụ như `rsync`, `tar`, hoặc các giải pháp chuyên nghiệp hơn như Bacula. Quan trọng hơn, hãy định kỳ kiểm tra khả năng khôi phục của các bản sao lưu để đảm bảo chúng hoạt động khi bạn cần đến nhất.
Cuối cùng, hãy quản lý hệ thống một cách chủ động. Theo dõi tài nguyên hệ thống (CPU, RAM, đĩa), kiểm tra nhật ký (logs) thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Tránh cài đặt các phần mềm không cần thiết hoặc từ các nguồn không đáng tin cậy. Việc triển khai một hệ thống giám sát như Nagios, Zabbix hoặc Prometheus có thể giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề và xử lý chúng trước khi chúng gây ra sự cố lớn.
Cuộc đối đầu giữa Rocky Linux và CentOS không đơn thuần là sự so sánh về mặt kỹ thuật, mà nó phản ánh một sự thay đổi lớn trong hệ sinh thái Linux doanh nghiệp. CentOS, từng là một tượng đài về sự ổn định, đã chuyển mình thành CentOS Stream với một định hướng mới, phù hợp hơn cho các nhà phát triển muốn đi trước một bước. Trong khi đó, Rocky Linux đã nổi lên như một người kế thừa xứng đáng, giữ vững triết lý về một hệ điều hành miễn phí, ổn định và tương thích 100% với RHEL, đáp ứng đúng nhu cầu của môi trường sản xuất.
Qua bài phân tích, có thể thấy rằng lựa chọn cuối cùng phụ thuộc hoàn toàn vào mục tiêu của bạn. Nếu bạn cần một nền tảng vững chắc, đáng tin cậy với cam kết hỗ trợ dài hạn cho máy chủ doanh nghiệp, Rocky Linux là câu trả lời rõ ràng. Nếu bạn muốn tham gia vào quá trình phát triển của RHEL và không ngại một môi trường năng động hơn, CentOS Stream có thể là con đường bạn muốn khám phá.
Hành động ngay hôm nay! Hãy bắt đầu bằng việc cài đặt Ubuntu trên một máy chủ thử nghiệm hoặc máy ảo. Tự mình trải nghiệm quá trình cài đặt, quản lý và cảm nhận sự tương đồng với CentOS mà bạn đã quen thuộc. Tham gia vào cộng đồng, đặt câu hỏi và tìm hiểu từ kinh nghiệm của những người đi trước. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp doanh nghiệp của bạn thực hiện quá trình chuyển đổi một cách suôn sẻ, đảm bảo hệ thống luôn an toàn, ổn định và hiệu quả trong nhiều năm tới.
Có cao nhân từng nói rằng: "Kiến thức trên thế giới này đầy rẫy trên internet. Tôi chỉ là người lao công cần mẫn đem nó tới cho người cần mà thôi !"
Chỉ từ 49.000đ/tháng
Kiến thức Linux Lệnh jed trong Linux: Cài đặt và Hướng dẫn Sử dụng Hiệu Quả
Kiến thức Linux Lệnh clear trong Linux: Cách Xóa Màn Hình Terminal Hiệu Quả
Kiến thức Linux Hệ điều hành Deepin Linux: Đặc điểm, Cài đặt và Sử dụng Hiệu quả
Kiến thức Linux Hướng Dẫn Cài Đặt Và Sử Dụng Docker Compose Trên Ubuntu 20.04
Kiến thức Linux Hướng dẫn chi tiết về Xóa file và xóa thư mục trong Linux
